Categories
Uncategorized Ομιλίες

Ομιλία στο Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας (7.12.2023)

Χαίρετε και σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση σε μια εκδήλωση με τόσο ενδιαφέρον θέμα.

Και είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον γιατί μπορεί να μιλάμε συχνά για ανταγωνιστικότητα, όμως σπάνια αναφερόμαστε πιο αναλυτικά στις επί μέρους διαστάσεις της. Και αυτό ακριβώς είναι που κάνει η συγκεκριμένη Έκθεση. Διότι μεταξύ άλλων συγκεντρώνει ένα ευρύ φάσμα σχετικών δεικτών που παρέχουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της εξέλιξης της ελληνικής οικονομίας – τόσο μεμονωμένα όσο σε σύγκριση με το διεθνές περιβάλλον. Και είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι φωτίζει διαστάσεις της ανταγωνιστικότητας που συχνά δεν προβάλλονται ιδιαίτερα. Ενδεικτικά αναφέρω ότι σύμφωνα με τον Renewable Energy Country Attractiveness Index (RECAI) της ΕΥ, τον δείκτη για την ελκυστικότητα της  χώρας για επενδύσεις σε ΑΠΕ (προσαρμοσμένο βάσει ΑΕΠ), η Ελλάδα εμφανίζεται πρώτη στον κόσμο. Αυτό νομίζω ότι είναι κάτι που οι περισσότεροι δεν το έχουμε υπόψη μας και σίγουρα δεν είναι κάτι πουθα θεωρείτο ιδιαίτερα πιθανό πριν κάποια χρόνια.

Ανταγωνιστικότητα

Σε τι πλαίσιο συζητάμε λοιπόν σήμερα για την ανταγωνιστικότητα; Μια πρώτη προφανής απάντηση είναι ότι οι συνθήκες είναι ευνοϊκές. Η οικονομία εκτιμάται ότι θα αναπτυχθεί με το 2023 με τετραπλάσιο ρυθμό από αυτόν της ευρωζώνης. Οι εξαγωγές μας ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξάνονται κατακόρυφα και πλησιάζουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και έχουμε ρεκόρ στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις οι οποίες διπλασιάστηκαν συνολικά από το 2018 στο 2022,

Όλα αυτά είναι δεδομένα καλές εξελίξεις, ειδικά αν σκεφτεί κανείς πού βρισκόμασταν μερικά χρόνια πριν. Δεν λένε όμως ολόκληρη την ιστορία. Διότι η οικονομία μας δεν αναπτύσσεται απλά, αλλά έχει αρχίσει μια διαδικασία μετασχηματισμού. Και αυτό αποτελεί μια σαφή ένδειξη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας.

Κάποιες ενδεικτικές τάσεις:

  • Η συνεισφορά της βιομηχανίας στο ΑΕΠ της χώρας (σε όρους Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας) αυξήθηκε κατά 27% από το 2019 στο 2022.
  • Στις άμεσες ξένες επενδύσεις που διπλασιάστκαν από το 2018 στο 2022, το μερίδιο των επενδύσεων στη μεταποίηση αυξήθηκε από το 8% στο 20% για το ίδιο διάστημα.
  • Παράλληλα, οι ελληνικές εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας αυξήθηκαν κατά 26% από το 2019 στο 2021 (τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία), τη στιγμή που μειώθηκαν κατά 1% στην Ευρωζώνη.

Βλέπουμε δηλαδή μια τάση διαφοροποίησης της ελληνικής οικονομίας, καθώς και των εκ των πραγμάτων  αύξηση της ανταγωνιστικότητάς της, κάτι που θεωρώ ότι είναι μια ιστορία που δεν έχει ειπωθεί ιδιαίτερα.

Φυσικά, βρισκόμαστε στην αρχή αυτής της μετάλλαξης. Όπως υπογραμμίζεται σε πολλά σημεία της μελέτης, η Ελλάδα παρ’ ότι έχει κάνει μεγάλη πρόοδο, ακόμα υπολείπεται σημαντικά του μέσου όρου σε μια σειρά από τομείς που είναι κρίσιμοι για την ανταγωνιστικότητα μιας χώρας.

Προτεραιότητες

Ως Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας έχουμε θέσει ως άμεση προτεραιότητα μια σειρά από παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση που υπογραμμίζεται στη μελέτη.

  • Η πιο άμεση είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, με το νομοσχέδιο που βρίσκεται αυτές τις μέρες στη Βουλή. Νομίζω ότι είναι αυτονόητο ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για ανταγωνιστικότητα σε μια οικονομία στην οποία η φοροδιαφυγή αποτελεί πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.
  • Παράλληλα είναι σημαντική η προσπάθεια να αποκτήσουν οι δυναμικές ελληνικές επιχειρήσεις πρόσβαση σε εναλλακτικές οδούς χρηματοδότησης. Η σχετική συζήτηση συχνά εστιάζει στις startups, όμως είναι σημαντικό να υπάρχουν τα κατάλληλα εργαλεία και κίνητρα για επενδύσεις σε εταιρίες που βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης.
  • Στην προσπάθεια που κάνουν αυτές οι εταιρείες να είναι διεθνώς ανταγωνιστικές πρέπει να προσφέρεται στήριξη με τα κατάλληλα κίνητρα για μεγέθυνση –συμπεριλαμβανομένων μέσω συγχωνεύσεων. Σε όλα αυτά τα μέτωπα που αναφέρω έχουν γίνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια, όμως είναι σημαντικό αυτές να εμπλουτιστούν περαιτέρω, λαμβάνοντας υπόψη και την εμπειρία από τα χρόνια της εφαρμογής τους.

Είναι δεδομένο πως ο βασικός μας στόχος είναι να βοηθήσουμε την οικονομία να μεταβεί σε ένα μοντέλο εξωστρέφειας και αυξημένης ανταγωνιστικότητας, κάτι το οποίο συνεπάγεται περισσότερες και καλύτερες δουλειές, καθώς και σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για όλους και όλες.

Για να καταφέρουμε να πάμε μπροστά, όμως, πρέπει να έχουμε μια σαφή εικόνα του πού βρισκόμαστε. Σε αυτό συμβάλει ουσιαστικά η Έκθεση που παρουσιάζεται σήμερα και ανυπομονώ να ακούσω τα πολλά ενδιαφέροντα που είμαι σίγουρος ότι θα ειπωθούν. Ευχαριστώ.

Γιώργος Χριστόπουλος (Γενικός Γραμματέας Οικονομικής Πολιτικής και Στρατηγικής) στην εκδήλωση του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας, το οποίο παρουσίασε στο Χρηματιστήριο Αθηνών την ΠΥΞΙΔΑ 4.0, την ετήσια έκθεση ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας

Categories
Uncategorized Ομιλίες

Συνέδριο FEBEA – European Federation of Ethical and Alternative Banks and Financiers (26.10.2023)

Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση να μιλήσω για ένα τόσο ενδιαφέρον θέμα, αλλά και να είμαι μέρος ενός πάνελ τόσο υψηλού επιπέδου.

Προσωπικά θα ήθελα να σταθώ σε μια σημαντική διάσταση της ηθικής τραπεζικής. Και συγκεκριμένα τον ρόλο που μπορεί να παίξει σε αυτό που ονομάζουμε, με την ευρεία έννοια, κοινωνική οικονομία. Έναν χώρο που, σε αντίθεση με πολλά μέρη της Ευρώπης, όχι απλά δεν έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα στη χώρα μας, αλλά δεν έχει συχνά καν θέση στον δημόσιο διάλογο.

Ένα μεγάλο λάθος που συχνά γίνεται, κατά τη γνώμη μου, στο πώς προσεγγίζουμε τον χώρο της κοινωνικής οικονομίας είναι ότι το βλέπουμε σαν έναν χώρο που κινείται κάπου μεταξύ της φιλανθρωπίας και της επιδοματικής πολιτικής. Όχι ότι αυτό είναι κάτι εξ ορισμού αρνητικό. Αλλά είναι κάτι που αδικεί, θεωρώ, την προοπτική που έχει αυτό το κομμάτι της οικονομίας.

Διότι με το να βλέπουμε τη στήριξη τέτοιου είδους επιχειρήσεων μόνο σε όρους κάποιας επιδότησης που αραιά και πού δίνεται, είναι σαν να λέμε ότι αυτές οι προσπάθειες έχουν ένα πολύ χαμηλό ταβάνι. Και κατ’ επέκταση περιορίζουμε τη θετική επίδραση που μπορούν να έχουν στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον.

Λέμε δηλαδή ότι “εντάξει, ωραίο είναι αυτό που κάνουν αυτοί εδώ αλλά δεν θα μπορέσουν ποτέ να γίνουν σοβαρή επιχείρηση, οπότε ας τους δώσουμε, στην καλύτερη, μια επιδότηση για να μπορέσουν ίσα-ίσα να επιβιώσουν”.

Προσωπικά αυτό που έχω δει σε πολλές περιπτώσεις είναι ότι το εμπόδιο στην ανάπτυξη πρωτοβουλιών με κοινωνική διάσταση δεν ήταν, όπως θα περίμενε ενδεχομένως κάποιος, ότι δεν ήταν από τη φύση τους οικονομικά βιώσιμες. Σε πολλές περιπτώσεις το πρόβλημα ήταν ότι απλά δεν υπήρχε πρόσβαση σε στοιχειώδη χρηματοδότηση. Αυτό οφείλεται σε πολλούς λόγους, ένας εκ των οποίων είναι ότι οι παραδοσιακές τράπεζες δεν έχουν καμία εξοικείωση με τέτοιες δραστηριότητες.

Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν είναι σημαντική η ανάπτυξη της ηθικής τραπεζικής, η οποία -σε συνδυασμό με εργαλεία εγγυοδοσίας που μπορούν να διαμορφωθούν με ευρωπαϊκούς πόρους– θα μπορούν να προσφέρουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση που χρειάζονται τέτοιου είδους εγχειρήματα στα πρώτα τους βήματα.

Προς αυτή την κατεύθυνση είναι πολύτιμη και η ανάπτυξη του οικοσυστήματος microfinancing η οποία επιτέλους έχει ξεκινήσει στη χώρα μας. Σε συνάντηση μάλιστα με τον πρώτο φορέα που ξεκίνησε να δίνει τέτοια δάνεια στην Ελλάδα, το εντυπωσιακό στοιχείο που άκουσα ήταν το πόσο χαμηλό ποσοστό εξ αυτών ήταν ‘κόκκινα’. Αυτό, μου εξήγησαν, ήταν προϊόν του γεγονότος ότι είχαν αναπτύξει μια ολοκληρωμένη σχέση με τις επιχειρήσεις που δανειοδοτούσαν. 

Και αυτό είναι μια βασική πτυχή του έργου που προσφέρει η ηθική τραπεζική. Οι σχέσεις που αναπτύσσει σε τοπικό και συχνό προσωπικό επίπεδο. Φαντάζομαι ότι δεν είναι τυχαίο πως οι δύο ελληνικές τράπεζες που αποτελούν μέλη της FEBEA είναι συνεταιριστικές τράπεζες.

Η ανάπτυξη λοιπόν της ηθικής τραπεζικής στην Ελλάδα θα μου επιτρέψετε να πω ότι ικανοποιεί μια ανάγκη επαναπροσδιορισμού του ρόλου του τραπεζικού συστήματος στη στήριξη του παραγωγικού μοντέλου της χώρας.

Διότι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του τραπεζικού συστήματος, για τον οποία τόσο συχνά ακούμε, δεν είναι αυτοσκοπός. Είναι το μέσο για την υποστήριξη ενός βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης για τη χώρα μας.

Έχουμε ανάγκη από τράπεζες που γνωρίζουν τις τοπικές ανάγκες, αλλά είναι και ανοιχτές απέναντι σε είδη επιχειρηματικής δραστηριότητας που μπορεί να ξεφεύγουν από την πεπατημένη, όμως προσφέρουν σημαντική προστιθέμενη αξία όχι μόνο σε οικονομικούς, αλλά και σε κοινωνικούς όρους.

Σε αυτό το πλαίσιο είναι, λοιπόν, προφανώς σημαντική η σημερινή συζήτηση, και ανυπομονώ να ακούσω τα ενδιαφέροντα που είμαι σίγουρος ότι θα ειπωθούν.